طرح توجیهی احداث باغ پسته (word,pdf) سال ۱۴۰۳

طرح توجیهی احداث باغ پسته  (word,pdf) ویرایش سال جدید

طرح توجیهی فنی ، مالی و اقتصادی احداث باغ پسته مساحت ۱۰ هکتار تحت فشار

 طرح توجیهی احداث باغ پسته حاوی فایل word و pdf برای دانلود می باشد

بررسی فنی اقنصادی تولید پسته در طرح توجیهی احداث باغ پسته

هزینه های مربوط به احداث یک باغ پسته و تولید این محصول  ارائه شده است. 

لیست هزینه های احداث باغ پسته

تهیه زمین :

باغ در خاکی با پروفیل نسبتا یکسان از نظر بافت احداث می شود که قبلا در آن محصولات زراعی کشت شده است. در این مطالعه، مزرعه با استفاده از گاو آهن پنج تیغه به عمق ۹۰ سانتیمتر شخم زده می شود.

بعد از شخم، با استفاه از یک دستگاه که بوسیله تراکتور کشیده می شود زمین دیسک زده می شود. شخم و دیسک بصورت سنتی رایج می باشد. پس از دیسک زدن دو نوبت آبیاری غرقابی صورت می گیرد تا سطح زمین صاف و یکنواخت شود.

استفاده از سیستم آبیاری قطره ای نیاز به تسطیح اراضی را حذف می کند. در مواردی که لایه سخت و غیرقابل نفوذ در زیر خاک وجود دارد، عملیات آماده سازی زمین با شخمی به عمق ۱۵۰ سانتیمتر در فواصل ۱۲۰ سانتیمتری آغاز می شود.

این شخم عمیق ممکن است به اندازه ۱۸۵۰ دلار در هکتار هزینه به دنبال داشته باشد. عدم انجام چنین عملیاتی ممکن است توسعه ریشه را محدود ساخته و باعث ایجاد مشکلات زهکشی شود. تهیه زمین یک سال قبل از کشت انجام می شود. اما هزینه های آن را در سال نخست احداث باغ در نظر گرفته می شود.

 درخت پسته

درخت پسته به فواصل ۶ متر در ۵ متر کشت می شود. بدین ترتیب به تعداد ۳۳۴ اصله درخت در یک هکتار کشت می گردد. گونه های مقاوم به ورتیسیلیوم (Pistacia integarima) یا گونه های هیبریدی (UCB1) حاصل از P. integarina و P . atlanitica بعنوان پایه استفاده می شوند.

رقم پسته کرمان که بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، بر روی پایه ها پیوند زده می شود. از آنجایی که پسته گیاهی دو پایه است، درختان نر (رقم Peters) بایستی بطور یکنواخت در بین درختان ماده توزیع شوند.

در حال حاضر، یک درخت نر برای ۱۹ تا ۲۴ درخت ماده در نظر گرفته می شود. مطالعه جاری، نسبت ۱ به ۱۹ را مورد استفاده قرار داده است. در صورت نگهداری خوب، درختان پسته دارای عمر مفید طولانی هستند. طول عمر مفید اقتصادی درخت پسته در مطالعه جاری ۴۰سال در نظر گرفته شده است.

سیستم آبیاری پسته در طرح توجیهی احداث باغ پسته

 هزینه  آبیاری درختان پسته

هزینه های آبیاری، شامل ۰/۰۸ دلار بر متر مکعب برای خرید آب، هزینه های پمپاژ آب در سیستم آبیاری تحت فشار به میزان۰/۰۲ دلار بر متر مکعب و نیروی کار به میزان ۰/۱۵ ساعت و این به غیر از زمان اضافی مورد نیاز در طول ماه فوریه (بهمن ماه) است.

هزینه های حمل و نقل برای تمام آبیاری ها به جز فوریه( بهمن ماه) در لیست هزینه های استفاده از ماشین آلات آورده می شود. اولین آبیاری فوریه (بهمن ماه) باعث ذخیره آب در اطراف ریشه شده و سیستم را برای استفاده در طول فصل آماده می کند.

هزینه های آبیاری در فوریه (بهمن ماه) شامل استفاده از ماشین آلات، نیروی کار برای تمیز کردن فیلترها و تعمیر خطوط می باشد. آبیاری در آوریل (فروردین ماه) در وهله نخست برای مصرف ازت است.
فرض می شود که نیاز مصرفی درختان پسته در طول یک فصل برابر با ۱۰۶۶۹ متر مکعب در هکتار می باشد. با فرض راندمان ۹۰ درصدی آبیاری، کل آب مصرف شده برابر با ۱۱۹۳۹ مترمکعب در هکتار در سال است.

سیستم آبیاری درختان پسته

آب مورد نیاز از ناحیه آبیاری تهیه می شود. هزینه سیستم شامل یک پمپ تقویت فشار، تصفیه، تزریق مواد مغذی و خطوط اصلی می باشد. هزینه ها شامل یک تخمین کلی برای سیستم بوده و مختص هیچ سیستم خاصی نمی باشد.

زمین پسته

هزینه های زمین در دامنه ای بین ۴۹۴۲ تا ۱۲۳۵۵ دلار بر هکتار متغیر است. ارزش زمین در مطالعه جاری برابر با ۹۸۸۴ دلار بر هکتار و یا ۱۰۴۰۵ دلار بر هر هکتار برای سطح زیر کشت در نظر گرفته شد.

ساختمان

کل ساختمان مورد استفاده در مطالعه جاری برابر با ۲۱۶ متر مربع با اسکلت فلزی و سقف بتونی می باشد.

ابزار آلات

شامل ابزارهای تعمیر، ابزارهای دستی و سایر ابزارهای متفرقه مزرعه مانند ابزارهای هرس می باشد.

مخازن سوخت

دو مخزن فلزی به حجم ۹۴۶ لیتر که با استفاده از نیروی جاذبه تغذیه می شوند مورد استفاده قرار می گیرند. مخازن بر روی صفحه ای سیمانی مطابق با قوانین مختلف در سطوح بخش، ایالت و فدرال قرار گرفته اند.

وسایل

وسایل مزرعه می تواند بصورت نو یا دسته دوم خریدار شوند ولی در مطالعه جاری قیمت نو مورد استفاده قرار گرفته است. قیمت خرید وسیله نو به ۶۰ درصد تقلیل یافته تا اینکه ترکیبی از ابزار نو و کهنه را در بر بگیرد.

هزینه های مالکیت سالانه وسایل و سایر سرمایه گذاری ها در جدول هزینه های کل وسایل سالانه مزرعه، سرمایه گذاری و مخارج بالاسری قرار گرفته است. هزینه های وسایل ترکیبی از سه بخش تشکیل شده است: هزینه بالاسری غیرنقدی، بالاسری نقدی و هزینه های اجرایی، هر دو نوع هزینه های بالاسری در بخش های قبلی بیان شده اند

برداشت پسته

آمادگی برای برداشت پسته در اوایل شهریورماه با توجه به سه عامل شروع می شود. خندانی پسته، ردیف های باغ برای برداشت توسط ماشین باید به اندازه کافی خشک شوند.

نشان نهایی بلوغ کامل تشکیل ناحیه ریزش بین میوه ها و محور خوشه است موقعی که خوشه به آرامی تکان داده شود میوه ها به سادگی جدا می شوند. همانند همه درختان میوه بلوغ در تمام درخت متغیر می باشد. میوه های قسمت بالای درخت در جنوب غربی و میوه هایی که در قسمت بیرون قرار دارند زودتر به بلوغ می رسند همچنین زمانی که میزان محصول کم است میوه ها زودتر به بلوغ می رسند. بعد از تکان دادن درخت و برداشت میوه های باقی مانده در درخت پوک یا دهان بسته می باشند. اتفن ترکیبی است که در سایر میوه ها برای تسریع در بلوغ استفاده می گردد ولی در پسته مؤثر نمی باشد. در نهایت برداشت کننده ها، انتقال دهنده ها و فراینده کننده ها باید برای برداشت در دسترس باشند.

نکات برداشت پسته

1. پسته را وقتی کاملاً رسید برداشت نمایید.
2. برداشت را ساعتهای اولیه روز شروع نموده و محصول برداشت شده را زیر سایه و یا جای خنک قرار دهید.
3. قسمتهای آلوده به آفت را در باغ جداگانه برداشت نمایید.
4. محصول برداشت شده را سریعا به مراکز فرآوری پسته که تمام اتوماتیک و بهداشتی است انتقال دهید تا سریعاً پوست گیری و جداسازی شود. به این ترتیب رنگ پوسته سخت پسته سفیدرنگ و بازاری پسندی مناسب خواهد داشت.

تولید و صادرات پسته

در ایران تنها ۱۰ درصد از این محصول مصرف داخلی دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است.ایران بزرگترین صادرکننده این محصول در دنیا شناخته شده است. ایالات متحدهٔ آمریکا نیز به عنوان دومین صادرکنندهٔ پسته در جهان شناخته شده. سومین صادرکنندهٔ پسته در جهان ترکیه است. و بعد از آن چین و سوریه به ترتیب در رتبه‌های بعدی قراردارند.

یکی از برتری‌های ایران در صادرات پسته موقعیت جغرافیایی این کشور است. با امکان آسان حمل و نقل، ایران به راحتی می‌تواند بازار را از کشورهایی مانند چین بگیرد.

ایجاد باغ پسته

مراحل احداث باغ پسته

۱٫ آماده سازی زمین
 تمام سطح زمین را با تراکتور شخم عمیق زده و اگر خاک تا عمق ۲ متری دارای لایه سخت و یا بافت سنگین باشد باید با سوسولوز (ریپر) آنرا شکست و قابل نفوذ کرد و بعد از شخم هموار و تسطیح نمود، در صورتیکه بر اساس نظر کارشناسان آب و خاک اجرای آبیاری بابلر مورد نظر باشد تسطیح با شیب ۲-۱ درصد و در آبیاری قطره ای تسطیح نسبی کافی می باشد. (شكل ۱)

۲٫ تهیه نقشه باغ وپیاده کردن آن
در تهیه نقشه باغ ، مشخص کردن موقعیت خیابانهای اصلی و فرعی، محل ایجاد تاسیسات، محل حفر چاه و محل استخر ذخیره آب (در صورت نیاز )، قطعه بندی مزرعه برای کشت ارقام مختلف و تعیین جهت کاشت ردیف درختان، فاصله ردیف ها از همدیگر و فاصله درختان روی ردیف و محل احداث بادشکن(در صورت نیاز ) و استقرار درختان نر مورد توجه قرار می گیرد.
                                                                                                                                  
مناسبترین فاصله ردیفها ۶-۷ متر و فاصله بین درختان ۳-۴ متر می باشد البته فاصله بین ردیف ۴-۶ متر و بین درختان ۲-۳ متر قابل تحمل می باشد. ضمناً فاصله بین ردیف کمتر از ۴ متر و فاصله بین درختان کمتر از ۲ متر نا مناسب می باشد.

۳٫آماده كردن  وكاشت بذر در زمين اصلي:
در اواخر اسفند و اوايل بهار بذر‌ها را حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت (ترجيحاً ۲۴ ساعت ) در آب خيس خيسانده، پس از شست‌و‌شوي با استفاده از سموم قارچ‌كش یا هيپوكلريد سديم (مايع سفيدكننده) ضدعفوني مي‌شود. پس آن بايد بذرها را در كيسه‌هاي پارچه‌اي كه به طورمنظم به‌مدت ۴ تا ۵ روز مرطوب نگه داشته‌شوند قرارداد (دماي مناسب براي جوانه‌زني بذرها۳۰-۲۰ درجه سانتي‌گراد مي‌باشد)بعد از جوانه زدن بذرها بايستي آنها را با قارچ‌كش ضدعفوني كرده و در محل مورد نظر كاشت.
در زمين‌هاي با آب وخاك شيرين بذور جوانه زده مورد نظر براي كاشت را پس از گاورو شدن زمين (رسيدن به حد ظرفيت مزرعه ) د رمحل داغ آب زمين اصلي مي‌‌كارند.چنانچه بافت خاك مزرعه سنگين باشد به منظور جلوگیری از سله بستن ، روي بذور داخل هر گودال را به وسيله ماسه مي‌پوشانند. اين عمل به رشد گياه كمك فراوان مي‌كند، چون نه تنها اكسيژن كافي در دسترس ريشه‌هاي نهال قرار مي‌دهد بلكه موجودات هوازي مفيد خاك را نيز به فعاليت وا مي‌دارد. عمق كاشت بذر بستگي به اندازه بذر دارد .ميزان تقريبي عمق كاشت حدود ۲ تا ۵ برابر بزرگ ترين قطر بذر است.
۴- چاله کنی و کاشت نهال
    در صورت تمایل به کشت نهال در زمین اصلی ، در خاکهای نا مرغوب ، گودالی به قطر ۵/۰ تا ۱ متر و عمق ۵/۱ مترایجاد و بعد از برداشتن خاک چاله و ریختن خاک مرغوب و مقداری کودهای آلی کاملاً پوسیده،  به کاشت نهال اقدام می کنند.
    در خاکهای مرغوب ، چاله هایی به قطر ۴۰ سانتی متر و عمق ۶۰ سانتی متر که جای کافی برای استقرار ریشه نهال داشته باشد ایجاد  می گردد.
     نهال بایستی دارای اصالت نژادی و سالم بوده یعنی عاری از بیماریهای قارچی مهم (ورتیسیلیوم، فیتوفترا، فوزاریوم) ، نماتد و آفات قرنطینه ای و سایر پاتوژنهای بیماری زا باشد. پایه توصیه شده بادامی زرند یا بادامی ریز می باشد.
     در مناطقی که خاکها به نماتد آلودگی دارند از کشت پسته با پایه اهلی (Pistacia vera ) خودداری نموده و در صورت اصرار به احداث باغ از پایه بنهPistacia mutica) ( استفاده شود.
     توصیه می شود از نهالهای گلدانی که ارتفاع نهالها بیش از ۵۰ سانتیمتر و سن آنها ۱۳ ماه می باشد استفاده شود.
     نهال را به طور صحیح در چاله حفر شده قرار داده و بعد از پر کردن گودال با مخلوطی از خاک مرغوب و کود دامی کاملاً پوسیده ، خاک اطراف نهال را با پا  می کوبند تا ذرات خاک به حد ممکن به همدیگر فشرده و ریشه را محکم نگهدارند. پس از انجام این مقدمات باید اقدام به آبیاری نمود.
     در روش دیگر غرس نهال، چاله را قبلاً با خاک و مقداری کود دامی پوسیده پر و آبیاری نموده و بعد از نشست خاک و گاورو شدن به غرس نهال اقدام می کنند.

۶- نصب قیم:
    برای نگهداری نهال و جلوگیری از خم شدن در مقابل باد نصب قیم الزامی  می باشد واین قیم حداقل باید برای دو سال در کنار نهال قرار گیرد. اتصال قیم به نهال توسط نوار پهن و نرم صورت می گیرد تا آسیبی به پوست نازک نهال وارد نشود.

۷- احداث بادشکن
– در مناطق بادخیز که وزش باد تعادل اسکلتی درختان را به هم می زند و منجر به خسارت می گردد توصیه می شود در جهت عمود بر بادهای غالب منطقه و بفاصله ۵ متر از اولین ردیف اقدام به کاشت بادشکن نمایید . مناسبترین درخت بادشکن در مناطق پسته خیز پسته نر می باشد که در این حالت فاصله بین درختان پسته نر به عنوان بادشکن ۳-۲ متر می باشد. از مزایای دیگر این بادشکن پراکنش گسترده و پوشش مطلوب گرده در زمان گرده افشانی می باشد .

پیوند درختان پسته
سه روش پیوند زنی در پسته کاربرد دارد :  پیوند لوله ای ،  پیوند شکمی و پیوند اسکنه ای. پیوند اسکنه ای از قدیم الایام در ایران کاربرد داشته، که به تدریج کنار گذاشته شده است. هم اکنون استفاده از پیوند لوله ای به دلیل سادگی، سرعت عملیات و درصد بالای جوش خوردن بین پایه با پیوندک رواج یافته و  درختان پسته با استفاده از این روش تکثیر می شوند.
از آنجا که درخت پسته از نوع درختان صمغ دار است، ایجاد هر گونه خراش در تنه یا در شاخه های آن موجب تراوش صمغ می گردد که در مجاورت هوا سفت می شود. بنابراین در پیوند شکمی نهال پسته، شکاف افقی در پایین شکاف عمودی زده  می شود  تا صمغ مترشحه از شکاف افقی مانع رویش و رشد جوانه پیوندک نشود.

آماده سازی پایه، تهیه پیوندک وانجام عمل پیوند زنی:   
    در اسفند ماه نهالهای ۳-۲ ساله پسته در زمین اصلی سربرداری می شوند. پس از رشد جوانه های جانبی، بسته به نوع آرایش تنه درخت، ۳-۱ شاخه جانبی بر روی پایه اصلی نگهداری شده و سایر شاخه ها حذف و بر روی شاخه های باقیمانده عملیات پیوند انجام می گیرد. در پیوند لوله ای هم اندازه بودن قطر پایه و پیوندک ضروری است، به همین منظور ابتدا پایه و شاخه مناسب پیوندک انتخاب می شود. زمان مناسب برای پیوند نهالهای پسته به طور عمده در اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد یعنی هنگامی است که درخت به راحتی پوست می دهد و دمای هوا در حد معتدل قرار دارد.
     برای تهیه پیوندک حدود ۳-۲ سانتیمتر بالاتر از جوانه، شاخه را قطع کرده، سپس از ۲ سانتیمتری زیر جوانه با چاقوی پیوند زنی پوست دور تا دور بریده می شود. بعد با انگشت پوست برش خورده را به آرامی چرخانده تا پوست حاوی جوانه به راحتی و به طور کامل از چوب جدا شود. پیوندک آماده شده به شکل استوانه ای حاوی جوانه می باشد. شاخه های جانبی نگهداری شده بر روی پایه نیز سربرداری شده و سپس به فاصله ۳-۲ سانتیمتر از بالا دور تا دور شاخه برش داده می شود و به روش تهیه پیوندک، پوست جدا می شود .
     پس از آماده شدن پایه و پیوندک، پیوندک را که به شکل استوانه است روی چوب پایه قرار داده و به آرامی در محل خود مستقر می نمایند. در نهایت محل پیوند با نوار، به طور مناسب بسته می شود. توصیه می شود پیوند در ارتفاع ۵۰-۴۰ سانتیمتری پایه صورت گرفته و نهال به صورت تک تنه هدایت شود.

نسبت مناسب تعداددرختان نر به ماده:
بررسی‌ها و تحقیقات نشان می‌دهد كه دورترين فاصلة موثر برای گرده‌افشاني كه منجر به رسیدن حداقل يك دانه گرده به هر گل‌ماده می‌شود، ۲۰متر است. بنابراين قرارگرفتن يك درخت‌نر در مركز يك بلوك ۵×۵ درختان ماده، تراكم گرده مناسبي را در باغ ايجاد مي‌كند .

 
در مناطقي كه تاكنون پسته‌كاري صورت نگرفته يا امكان پراكندگي مناسب گرده در اثر شرايط محيطي كم است، بايد رديف بيروني، عمود بر جهت بادغالب، با يك رديف درختان نر در نظر گرفته شود. هنگاميكه تراكم كافي از دانه‌هاي گرده در باغ وجود نداشته باشد، تعداد پسته درخوشه كاهش يافته و معمولا ميوه‌ها بصورت انتهايي تشكيل مي‌شوند. در صورتيكه گرده كافي در باغ وجود داشته باشد، گلها تقريبا بافواصل زماني كوتاه تلقيح شده و باهم شروع به رشد مي‌كنند و اختلافات زيادي از لحاظ اندازه بين آنها پديد نمي‌آيد.
گلدهی همزمان با رقم ماده مهمترين مشخصه يك رقم نر مناسب است. گلدهي رقم نر بايد يك و يا دوروز زودتر از گلدهي درختان ماده شروع شده و كل طول دوره گلدهي رقم ماده را پوشش دهد. هرچه رقم‌نر پررشدتر باشد، زودتر به مرحله گلدهي رسيده و گلهاي بيشتري توليد مي‌كند. بنابراين مقدار گرده توليدي افزايش مي‌يابد.

عملیات بعد از پیوند:

    پس از پیوند، آبیاری باید منظم و به فواصل ۱۴ روز یکبار انجام شود. جوانه ها و پاجوشهایی که از زیر محل پیوندک و بر روی پایه ایجاد می شود، باید قطع گردد.
      حدود ۲۰-۱۵ روز پس از عملیات پیوند زنی، با اطمینان کامل از جوش خوردن پیوند، نوار پیوند باز شود.

هرس فرم درختان پسته:

    هدف از انجام هرس فرم، ايجاد اسكلت قوي و محكم، شكل مناسب و مورد نظر ، تحريك رشد شاخه هاي مناسب براي ايجاد تاج متراكم و متوازن  و افزايش رشد شاخه‍ هاي نگهداري شده مي باشد. هرس فرم جامي جهت ايجاد شكل مناسب درختان پسته توصيه مي شود و مراحل اجراي آن به شرح ذيل است :
در سال اول پس از كاشت نهال در محل باغ عمليات پيوند بر روي نهال‍هاي كاشته شده انجام می گيرد. در اولين فصل خواب عمليات سربرداي شاخه هاي پيوندي از ارتفاع ۱۰۰-۹۰ سانتي‍متري انجام مي ‍شود.  در دومين فصل رشد، شاخه هاي جانبي اوليه ايجاد شده از درختان سربرداري شده به عنوان اسكلت اوليه درخت انتخاب مي ‍شوند. در دومين فصل خواب سربرداري شاخه هاي اوليه از ارتفاع ۳۰-۲۵ سانتي‍متري صورت می گيرد. در سومين فصل رشد عمليات حذف پاجوش و جلوگيري از رشد بيش از حد شاخه هاي جانبي انجام مي ‍شود. در فصل خواب سال سوم سربرداري شاخه هاي ثانويه همانند سال دوم خواهد بود. در چهارمين فصل رشد  شاخ‍ه هاي مورد نظر و پاجوش هاي اضافي حذف مي ‍شوند. در فصل خواب سال چهارم فقط شاخ‍هاي باريك، بلند و آنهايي كه داراي رشد عمودي و باعث رقابت هستند، حذف مي شوند.

درفصل خواب پنجم شكل و اسكلت مورد نظر بايستی تكميل شده باشد. اگر هرس برخي از شاخه ها، اثر مثبتي روي تكميل شكل دارد  بايد .سريعاً انجام شود. متاسفانه در بيش از ۹۰ درصد باغات پسته، هرس فرم انجام نشده و درختان موجود به شيوه سنتي (درختچه اي) پرورش يافته اند.